Projekt „Dobre praktyki dla wzmacniania bioróżnorodności i aktywnej ochrony muraw galmanowych rejonu śląsko - krakowskiego BioGalmany”
Dziewięćsił pospolity Carlina vulgaris L. 

fotografia: Agata Kloczkowska

 

fotografia: Agata Kloczkowska

 

Rodzina botaniczna: Astrowate (Złożone) (Asteraceae)

 

Roślina dwuletnia, o wyprostowanej łodydze 15-30 cm wysokiej, w górnej części rozgałęzionej. Liście płonnych różyczek i dolne liście łodygowe 5-8 cm długie, podługowato lancetowate, klapowane. Klapy zakończone silnymi kolcami ustawionymi w wielu płaszczyznach. Między klapami na brzegu liścia kolce mniejsze i słabsze. Spodem pajęczynowato owłosione, z czasem łysiejące. Liście łodygowe jajowato lancetowate, siedzące lub nieco obejmujące łodygę, 2-3 cm długie, klapowane, o klapach zakończonych kilkoma silnymi kolcami. Koszyczki o średnicy 3,5-4,5 cm. Zewnętrzne listki okrywy kolczyste, barwy brunatnej, wewnętrzne listki okrywy słomkowożółte, odgięte na zewnątrz, spodem brunatne. Kwiaty żółtawe, czerwonawo nabiegłe. Owocki rdzawoczerwone, błyszczące, 2-4 mm długie.

 

Kwitnie od lipca do września. Roślina owadopylna i samopylna.

 

Rozsiewa się głównie przez anemochorię (wiatrosiewność), autochorię (samosiewność),  endozoochorię i epizoochorię (zwierzęcosiewność). Prawdopodobnie również przez myrmekochorię (mrówkosiewność).

 

Siedliska, które zajmuje to suche zbocza, zarośla, pastwiska i suche łąki.

 

Roślina dość pospolity na terenie całego kraju, w górach po regiel dolny.

 

Źródła informacji:

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin kwiatowych i paprotników Polski. Polish Academy of Sciences. W. Szafer Institute of Botany, Kraków: pp. 442.

Pawłowski B., Jasiewicz A. (red.). 1980. Flora Polski. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom XIII. PWN, Warszawa-Kraków.

Pladias. Database of the Czech flora and vegetation. www.pladias.cz

Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydaw. Naukowe PWN. Warszawa. 812 s.

Zając A., Zając M. (red.). 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków, ss. XII + 716.