Projekt „Dobre praktyki dla wzmacniania bioróżnorodności i aktywnej ochrony muraw galmanowych rejonu śląsko - krakowskiego BioGalmany”
Fiołek skalny Viola rupestris F. W. Schmidt 

fotografia: Monika Jędrzejczyk-Korycińska

 

Rodzina: Fiołkowate (Violaceae)

 

Bylina. Kłącze cienkie, zwykle wielogłowe, wydające różyczkę liści i pędy ulistnione bardzo niskie (wyjątkowo dochodzące do 4-6 cm. Liście różyczkowe o krótkich ogonkach, do 2 (3) cm długości, z blaszką u nasady płasko sercowatą, okrągławą, przeważnie tępą na szczycie, do 2 cm długą, dość sztywną, ciemnozieloną, pod spodem często fioletowo nabiegłą. Przylistki podłużne lub jajowate, zaostrzone, 1/3 do 1/5 długości ogonka, zielne, ząbkowane, ząbki ostro zakończone. Owłosienie bardzo zmienne od obfitego aż po zupełny brak. Kwiaty 1-2 cm średnicy, bezwonne. Szypułki 2-5 cm długie; podkwiatki w środku lub nieco wyżej. Działki szeroko lancetowate, powyżej nasady rozszerzone, często tępe. Płatki odwrotnie jajowate, fioletowo niebieskie aż do ciemnoniebieskich, różowawe, blado lila lub białe. Ostroga średniej grubości, tępa, barwy płatków, wygięta w górę, do 3 razy dłuższa od przydatków działek. Owoc owalny, zaostrzony, owłosiony lub nagi, zwisły, rozsypujący nasiona z małym elajosomem.

 

Kwitnie od kwietnia do maja. Roślina owadopylna, samopylna (klejstogamia).

 

Rozsiewa się głównie przez autochorię (samosiewność), a także: anemochorię (wiatrosiewność), endozoochorię i epizoochorię (zwierzęcosiewność), gatunek myrmekochoryczny.

 

Siedliska, które zajmuje to skały, wzgórza, piaski.

 

Gatunek rozproszony na całym niżu, choć miejscami rzadki.

 

Źródła informacji:

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin kwiatowych i paprotników Polski. Polish Academy of Sciences. W. Szafer Institute of Botany, Kraków: pp. 442.

Pladias. Database of the Czech flora and vegetation. www.pladias.cz

Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydaw. Naukowe PWN. Warszawa. 812 s.

Szafer Wł. (red.). 1947. Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom VI. PAU, Kraków.

Zając A., Zając M. (red.). 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków, ss. XII + 716.