Projekt „Dobre praktyki dla wzmacniania bioróżnorodności i aktywnej ochrony muraw galmanowych rejonu śląsko - krakowskiego BioGalmany”
Zawciąg pospolity Armeria maritima (Mill.) Willd. subsp. elongata (Hoffm.) Bonnier [= Armeria elongata (Hoffm.) W. D. J. Koch.]

fotografia: Monika Jędrzejczyk-Korycińska

 

fotografia: Monika Jędrzejczyk-Korycińska

 

fotografia: Monika Jędrzejczyk-Korycińska

 

Rodzina: Ołownicowate (Zawciągowate) (Plumbaginaceae)

 

Bylina o palowym korzeniu i krótkim kłączu tworząca darnie, o liściach równowąskich 1-3 mm szerokich, na brzegu najczęściej krótko orzęsionych zebranych w przyziemną rozetę. Roślina tworzy głąbik o wysokości ok. 20-50 cm, zakończony główkowatym kwiatostanem o średnicy 1,5-2,5 cm, wsparty suchobłoniastymi listkami, tworzącymi specyficzną pochewkę. Kwiaty o koronie zwykle bladoróżowej. Owocem jest torebka krótsza od trwałego kielicha. Zawciąg pospolity uznawany jest za bardzo zmienny morfologicznie. Wyróżnia się także podgatunek specyficzny dla terenów galmanowych – Armeria maritima (Mill.) Willd. subsp. halleri (Wallr.) Á. Löve & D. Löve, drobniejszy od typowego o koronie purpuroworóżowej.

 

Gatunek kwitnie od czerwca do września. Roślina owadopylna.

 

Rozsiewa się głównie przez anemochorię (wiatrosiewność).

 

Zajmowane siedliska to: piaszczyste łąki i murawy, miedze, brzegi lasów.

 

Podgatunek typowy występuje w całym kraju, osiąga w Polsce południowo-wschodnią granicę zasięgu. Drugi z wymienionych podgatunków notowany był na terenach galmanowych rejonu Olkuskiego Okręgu Rudnego.

 

Źródła informacji:

Abratowska A. 2006. Armeria maritima – gatunek roślin przystosowany do wzrostu na glebach skażonych metalami ciężkimi. Kosmos 55(2-3 [271-272]): 217-227.

Pawłowski B. (red.). 1963. Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom X. PWN, Warszawa.

Pladias. Database of the Czech flora and vegetation. www.pladias.cz

Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydaw. Naukowe PWN. Warszawa. 812 s.

Szafer W., Zarzycki K., (red.). 1977. Szata roślinna Polski. Tom 1 i 2. PWN Warszawa. s.1019.

Zając A., Zając M. (red.). 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków, ss. XII + 716.